پیشگیری از سرطان روده بزرگ با یک کار ساده

سرطان روده ی بزرگ که از آن با نام سرطان کولورِکتال یاد می شود،سومین سرطان شایع در بین مردان و زنان می باشد،اما بسیاری از افراد علائم هشدار دهنده ی آن را نادیده می گیرند،بنابراین با شناخت علائم و نشانه های اولیه سرطان روده ی بزرگ می توان آن را به موقع تشخیص داد و جهت درمان اقدام کرد،تشخیص این سرطان در روده ی بزرگ در مراحل اولیه از اهمیت بیشتری برخوردار است.

ساختار روده

برای درک سرطان روده ی بزرگ به دانستن ساختار و عملکرد طبیعی روده ی بزرگ و راست روده نیاز است،روده ی بزرگ و راست روده بخشی از دستگاه گوارش هستند و همچنین سیستم گوارشی (GI) نیز نامیده می شوند،بیشتر قسمت روده از روده ی بزرگ تشکیل شده است،یک لوله ی عضلانی به طول ۵ فوت (۱٫۵ متر)،قسمت های روده ی بزرگ از طریق مسیری که غذا در آنها عبور می کند نامگذاری شده است.

ساختار روده ی بزرگ در انسان

• بخش اول روده ی بزرگ،کولون صعودی نام دارد،این قسمت با یک کیسه به نام سِکوم (کورروده)، که در آن مواد غذاییِ هضم نشده است،از روده ی کوچک شروع می شود و در سمت راست شکم به سمت بالا ادامه می یابد.
• بخش دوم روده ی بزرگ،کولون عرضی نامیده می شود،از سمت راست به سمت چپ در سراسر بدن حرکت می کند.
• قسمت سوم روده ی بزرگ،کولون نزولی نامیده می شود،به دلیل پایین آمدن (حرکت به سمت پایین) در سمت چپ،با این نام شناخته می شود.
• بخش چهارم به دلیل شکل S آن،کولون سیگموئید نامیده می شود،کولون سیگموئید به راست روده می پیوندد و سپس به مقعد متصل می شود.
قسمت های صعودی و عرضی را با هم روده ی بزرگ پروگزیمال می نامند،کولون نزولی و سیگموئید نیز کولون دیستال نامیده می شود.

کولون و راست روده چگونه کار می کنند؟

روده ی بزرگ آب و نمک را از مواد غذایی باقی مانده پس از عبور از روده ی کوچک جذب می کند،مواد زائدی که پس از عبور از روده ی بزرگ باقی می مانند،وارد راست روده می شوند،یعنی ۱۵ اینچ نهایی دستگاه گوارش،سپس در آنجا می مانند تا از مقعد عبور کنند،ماهیچه های حلقه ای (که به آن اسفَنکتِر نیز گفته می شود) در اطراف مقعد از خروج مدفوع جلوگیری می کنند تا در حین دفع مدفوع،این ماهیچه ها را به اختیار خود شل کنید.

مکانیسم ایجاد سرطان روده بزرگ

در حالت طبیعی،سلول های بدن از یک الگوی رشد و تقسیم معین پیروی می کنند،سرطان زمانی اتفاق می افتد که نظم این الگو بر هم بخورد و سلول ها به طور غیر قابل کنترلی به رشد و تقسیم خود ادامه دهند.

در بیشتر موارد،سرطان روده ی بزرگ از تومورهای خوش خیم و غیر سرطانی به نام “پولیپ” منشا می گیرد،پولیپ ها در دیواره ی داخلی روده ی بزرگ تشکیل می شوند.
سلول های سرطانی می توانند از طریق جریان خون و یا سیستم لنفاوی به سایر قسمت های بدن برسند،این سلول های سرطانی می توانند رشد کنند و بافت های سالم اطراف را مورد حمله قرار دهند.
علت اصلی بروز سرطان روده ی بزرگ به طور قطع مشخص نیست.

علائم ابتدائی سرطان روده

سرطان روده ی بزرگ اغلب در مراحل اولیه هیچ علامتی ایجاد نمی کند،اما علائم ممکن است با پیشرفت بیماری بیشتر قابل توجه باشند،اگر افراد در مراحل اولیه علائم داشته باشند،ممکن است شامل موارد زیر باشد:

دل درد مخصوصاً وقتی طولانی شود،می تواند یکی از علائم سرطان روده باشد

• خون در مدفوع
• تغییر در دفعات یا نوع حرکات روده،مانند اسهال،یبوست،یا مدفوع باریک و نوار مانند
• احساس تخلیه نشدن روده ها بعد از اجابت مزاج
• درد شکم،گرفتگی یا نفخ
• تهوع و استفراغ
• کم خونی،به دلیل خونریزی روده
• از دست دادن اشتها
• خستگی و ضعف
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
  

  عوامل خطر ساز سرطان روده

  عواملی که احتمال بروز سرطان روده را افزایش می دهند عبارتند از :

  • افزایش سن : سرطان روده بیشتر در افرادی که سن بالای 50 سال دارند رخ می دهد و احتمال بروز سرطان در افراد جوان تر بسیار کم است.
  • نژاد آفریقایی : این افراد نسبت به سایر نژاد ها بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده هستند.
  • سابقه شخصی سرطان کولورکتال یا پولیپ ها: افرادی که در گذشته به سرطان روده یا پولیپ های آدنوماتوز مبتلا شده اند،بیشتر در معرض بروز مجدد سرطان روده ی بزرگ هستند.
  • افزایش احتمال سرطان روده با شرایط التهاب روده: افراد مبتلا به بیماری مزمن روده مانند کِرون و کولیت اولسِروز،بیشتر در معرض خطر سرطان هستند.
  • سندرم های ارثی موثر در ایجاد سرطان روده : در این حالت نیز خطر احتمال سرطان افزایش می یابد.
  • خطر ابتلا به سرطان روده با سندرم ژنتیکی : افرادی که در خانواده خود سابقه سرطان روده داشته اند نیز بیشتر در معرض سرطان هستند.
  • رژیم غذایی با فیبر کم و چربی بالا
  • شیوه زندگی آرام : افرادی که فعال نیستند و فعالیت بدنی ندارند بیشتر در معرض خطر می باشند.
  • دیابت،چاقی،اختلالات هورمونی،سیگار کشیدن،مصرف الکل و پرتو درمانی نیز از دیگر عوامل بروز سرطان روده می باشند.
    

    ورزش برای سلامتی انسان،بسیار ضروری است

    راه های کاهش احتمال سرطان روده

    1. افراد معمولی می توانند از سن 50 سالگی تست غربالگری دهند،اما افرادی که بیشتر در معرض خطر هستند مانند کسانی که در خانواده خود سابقه سرطان روده دارند،باید زودتر اقدام به بررسی و پیشگیری نمایند.
    2. تغییر در شیوه زندگی می تواند موجب کاهش احتمال سرطان روده شود.
       
    3. مصرف برخی دارو ها (زیر نظر پزشک مربوطه) می تواند به کاهش احتمال بروز سرطان نیز کمک کند.
    4. غربالگری : آزمایشات لازم برای افرادی که علائمی ندارند نیز توصیه خواهد شد،در صورتی که سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود،احتمال درمان آن بسیار زیاد است.
    5. روزانه 25 تا 30 گرم فیبر مصرف کنید.
    6. روزانه سه بار غذاهای دارای غلات کامل مصرف کنید.
    7. سعی کنید وزن سالم خود را حفظ کنید و دچار افزایش وزن شدید یا کاهش وزن شدید نشوید .
    8. مقدار زیادی آب در طی روز بنوشید.
    9. ازمصرف شیرکم چرب و ماست به دلیل دریافت کلسیم و ویتامین D غافل نشوید.
    10. از چای سبز و نوشیدنی های دیگر استفاده کنید .
    11. لوبیا و عدس را هفته ای سه بار در رژیم غذایی خود قرار دهید.
    12. روزانه 5 تا 9 وعده از سبزیجات یا میوه ها استفاده کنید،به ویژه کلم بروکلی،کلم بروکسل،کلم قرمز،سبزیجات تیره،فلفل،هویج و پرتغال.
    13. از غذاهایی که امگا 3 فراوان دارند حتماً استفاده کنید،مانند ماهی های چرب،گردو و روغن بذر کتان.
    14. از مصرف بیش از اندازه ی گوشت قرمز بپرهیزید.
        

        درمان سرطان روده بزرگ  

        درمان سرطان روده ی بزرگ هم مانند سایر بیماری ها با تشخیص در مراحل اولیه به طور موفقیت آمیز انجام خواهد شد،خوشبختانه میزان ابتلا به سرطان روده ی بزرگ در 10 سال گذشته کاهش یافته و این به خاطر پیشرفت های است که در کولونوسکوپی و غربالگری های سرطان روده ی بزرگ رخ داده است،به علاوه با انجام آزمایشات غربالگری، تشخیص علائم و نشانه های شایع سرطان روده ی بزرگ،می توان زندگی بسیاری از  افراد را نجات داد.

        درمان به نوع و مرحله سرطان روده ی بزرگ بستگی دارد،پزشک،سن،سلامت کلی و برخی ویژگی های دیگر را هنگام تصمیم گیری در مورد بهترین گزینه ی درمانی در نظر می گیرد.

        هیچ درمان واحدی برای سرطان روده ی بزرگ وجود ندارد و گزینه ها ممکن است شامل جراحی،شیمی درمانی و پرتودرمانی باشد،هدف از درمان حذف سرطان، جلوگیری از گسترش آن و کاهش علائم ناراحت کننده خواهد بود.

        نکته آخر اینکه،همیشه پیشگیری بهتر از درمان است،پس اگر سن بالای پنجاه سال دارید،علائم مشکوک به سرطان روده ی بزرگ دارید،یا در خانواده سابقه ی آن را دارید و یا در کل مستعد ابتلا به این بیماری هستید،باید به پزشک مربوطه مراجعه کرده و در صورت صلاحدید وی،با انجام یک کولونوسکوپی ساده،از گرفتار شدن به این بیماری خطرناک پیشگیری کنید،چرا که انجام کولونوسکوپی حدود نیم تا یک ساعت طول می کشد و روش بسیار موثری در تشخیص و درمان سرطان روده ی بزرگ در مراحل ابتدائی آن است،چرا که با برداشتن پولیپ های روده،خطر ابتلا به سرطان در آینده از بین می رود.

        

        کولونوسکوپی روشی بسیار موثر در پیشگیری از سرطان روده ی بزرگ است