پیشگیری از سرطان پستان

سرطان پستان

این بیماری شایع ترین نوع سرطان و دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در میان زنان می باشد،اما جایی برای نگرانی وجود ندارد زیرا در کنار آن،این سرطان به عنوان یکی سرطان های قابل درمان شناخته می شود،نکته ای که اهمیت دارد این است که تشخیص آن زود هنگام باشد و پزشک با تکنیک های مناسب درمانی بر روی فرد،موجب بهبود وضعیت او و افزایش طول عمرش شود.

سرطان پستان سرطانی است که هم در زنان و هم در مردان دیده می شود،اما شیوع آن در زنان بسیار بیشتر از مردان است،به طوری که از هر ۸ زن ۱ نفر در طول عمرش به سرطان پستان مبتلا می شود و ۱ نفر در هر ۵ نفر از کسانی که تشخیص داده می شوند زیر ۵۰ سال دارند و حدود دو سوم در سنین بالاتر از ۵۰ سال هستند،سرطان پستان در مردان تنها ۱ درصد کل موارد سرطان پستان را تشکیل می دهد.

سرطان پستان قابل پیشگیری است

سرطان سینه یا سرطان پستان نوعی از سرطان است که از پستان آغاز می شود،سرطان هنگامی آغاز می شود که رشد سلول ها از کنترل خارج شود،سلول های سرطانی پستان در اکثر موارد،توموری را تشکیل می دهند که معمولاً به واسطه ی اشعه ایکس دیده می شود یا به صورت توده احساس می گردد،درک این نکته بسیار مهم است که اغلب توده های پستان خوش خیم هستند و سرطانی و بدخیم  نیستند،تومورهای غیرسرطانی پستان،رشد غیر طبیعی دارند،اما خارج از پستان پخش نمی شوند.

سرطان پستان معمولا با تشکیل یک تومور کوچک و محدود  (lump)، یا به عنوان رسوبات کلسیم (microcalcifications)  شروع می شود و سپس از طریق کانال های داخل پستان به گره های لنفاوی یا از طریق جریان خون به سایر اعضای بدن گسترش می یابد،تومور ممکن است رشد کند و در بافت اطراف پستان،مانند پوست یا دیواره قفسه سینه نفوذ کند،انواع مختلف سرطان پستان،سرعت رشد و گسترش مختلفی دارند،در برخی انواع آن،سال ها طول می کشد تا از پستان خارج شوند و در برخی دیگر به سرعت رشد می کنند و به بافت های دیگر متاستاز (انتقال به بخش های دیگر بدن) می دهند.

سرطان متاستاتیک پستان

بیشتر سرطان‌های سینه در سلول‌های مجاری شیر (مجاری که شیر را از غدد تولیدکننده ی آن یه نوک پستان می رسانند) شروع می‌شوند،برخی در لوبول­‌ها (غدد تولیدکننده ی شیر) و تعداد بسیار کمی از سرطان­‌های سینه در سایر بافت­‌ها رخ می­‌دهند.

علائم سرطان پستان

احتمالاً شناخته شده ترین علامت سرطان سینه،وجود توده یا برجستگی در بافت سینه باشد،با این که در بسیاری از موارد،سرطان پستان با تشکیل توده در سینه همراه می باشد،اما در تمامی موارد ثابت نیست،بسیاری از توده ها در تست های غربالگری مانند ماموگرافی قابل تشخیص هستند که باعث تشخیص سرطان در مراحل اولیه نیز خواهد شد،در حالی که بیشتر خانم ها پس از مشاهده علائم گفته شده به پزشک مراجعه می کنند،بایستی مراقب دیگر تغییرات سینه و نوک پستان نیز بود.

به دنبال وجود انواع متفاوتی از سرطان های سینه،گستره ی متفاوتی از علائم مرتبط با هر یک از این انواع بیماری وجود دارد.

علائم توده های سینه در افراد مختلف متفاوت است،برخی از علائم هشداردهنده ی اولیه ی تومور سینه شامل موارد زیر است:

• تغییرات پوستی مانند تورم،قرمزی یا دیگر تفاوت های واضح در یک یا هر دو پستان
• افزایش اندازه یا تغییر شکل سینه
• تغییر ظاهر نوک یک یا هر دو پستان
• ترشحات غیرشیری نوک پستان
• احساس درد کلی در هر بخش پستان
• احساس وجود گره یا توده درون یا در سطح پستان

علائم اختصاصی تر سرطان تهاجمی پستان عبارت اند از:

• خارش یا التهاب سینه
• تغییر رنگ سینه
• افزایش اندازه یا تغییر شکل پستان طی مدت زمانی کوتاه
• لمس متفاوت پستان (پستان ها ممکن است سفت،حساس یا برافروخته شده باشند)
• لایه لایه یا پوسته پوسته شدن پوست نوک پستان
• وجود توده در سینه یا افزایش ضخامت سینه
• قرمزی یا پر از منفذ شدن پوست پستان (مانند پوست پرتقال)

ذکر این نکته حائز اهمیت است که ممکن است سایر بیماری های خوش خیم منجر به ایجاد این علائم شده باشند،به عنوان مثال تغییر بافت پوست سینه ها ممکن است در اثر بیماری های پوستی نظیر اگزما و تورم گره های لنفاوی ممکن است در اثر عفونت های سینه یا دیگر بیماری های غیرمرتبط ایجاد شده باشند،نکته ی دیگر اینکه علائم سرطان سینه در مردان هم به صورت کلی شبیه به زنان است.

غربالگری سرطان پستان

غربالگری سرطان پستان برای ارزیابی بانوان سالم و بدون علامت بکار میرود و هدف از غربالگری شناسایی اختلالات و بیماری های پستان در مراحل اولیه است.

به طور نرمال در دنیا سرطان پستان برای سن های بالای پنجاه سال و پیک شیوع سنی بالای پنجاه سال است.

در کشور ما این پیک پایین تر است،البته ما در رابطه با یک جمعیت عمومی صحبت می کنیم،در مواردی که سرطان سینه در سنین خیلی پایین می باشد،حتی در سن ۱۸ یا ۱۹ سالگی نیز دیده شده است.

به علت جوان تر بودن هرم سنی کشور ایران،پیک سنی سرطان سینه ۱۰ تا ۱۵ سال از میانگین جهانی پایین تر است،بنابراین باید بگوییم تمامی خانم هایی که در سنین باروری و بالاتر هستند باید حواسشان به علائم و نشانه های سرطان سینه باشد و از خود به خوبی مراقبت کنند.

غربالگری سرطان پستان به چند روش انجام میشود که مکمل هم هستند و شامل معاینه سینه و روشهای تصویر برداری ( ماموگرافی ) می باشد،تعیین روش غربالگری برای هر بیمار با در نظر گرفتن عوامل متعدد،به عهده پزشک متخصص و نه به درخواست بیمار می باشد.

• به کلیه خانمهای زیر 20 سال باید معاینه پستان را آموزش داد،به علت تغییرات بافت پستان ناشی ازتغییرات هورمونی در سیکل قاعدگی،بهترین زمان معاینه ماهیانه،در طی یک هفته اول پس از اتمام پریود می باشد که توسط خود فرد انجام می شود.
• کلیه خانمهای بالای 35 سال حتما باید سالیانه توسط پزشک معاینه شوند.
• در خانمهای بالای 40 سال ماموگرافی سالیانه باید انجام شود.

یک نمونه از دستگاه های ماموگرافی

• زنان 55 سال به بالا باید هر 2 سال یک بار ماموگرافی انجام دهند.
• تا زمانی که یک خانم از سلامتی خوبی برخوردار باشد و انتظار برود 10 سال یا بیشتر زندگی کند،غربالگری باید ادامه پیدا کند.
• در زنانی که یکی از بستگان درجه یک آنها قبل از سن یائسگی دچار سرطان پستان شده است،باید 5 سال قبل از آن سن،ماموگرافی سالیانه شروع شود.
• در زنانی که پستانهای متراکم دارند سونوگرافی پستان یا ماموگرافی دیجیتال توصیه میشود.
• خانم هایی که بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پستان هستند و یا سرطان پستان در آن ها تشخیص داده شده است،باید تست MRI را انجام دهند تا میزان پیشرفت سرطان و یا وجود تومور دیگر مشخص گردد.

نمونه ای از دستگاه های ام آر آی

• در نهایت اگر توده ای غیرطبیعی در پستان مشاهده شد،برای تشخیص قطعی،از آن بیوپسی (نمونه برداری) می شود.

افراد پرخطر و در معرض سرطان سینه چه کسانی هستند؟

•  شروع سرطان پستان در سن پایین در خانواده
•  وجود سرطان تخمدان یا لوله های رحمی در خویشاوندان
•  وجود سرطان پستان در بستگان مذکر
•  وجود حداقل سه نفر از اقوام نزدیک دچار سرطان پستان
•  وجود اقوام نزدیک با سرطان پستان دو طرفه
•  در نژادهای خاص
• افزایش سن (بالای 35 سال)
• شروع قاعدگی پیش از 12 سالگی
• شروع یائسگی دیرهنگام
• چاقی مفرط

از عوامل ابتلا به سرطان سینه،چاقی مفرط است

• عدم حاملگی
• عدم شیردهی
• استفاده طولانی مدت از قرص های پیشگیری از بارداری-مخصوصاً با دوز بالا- (بیش از 10 سال) یا هورمون درمانی بعد از یائسگی

یکی از عوامل خطر در سرطان سینه،هورمون درمانی بعد از یائسگی می باشد

• قرار گرفتن طولانی مدت در برابر اشعه ایکس با دوز بالا ( پرتودرمانی قفسه ی سینه )

پیشگیری از ابتلا به سرطان سینه

• داشتن وزن مناسب
• اجتناب از مصرف دخانیات و الکل

یکی از علل ابتلاء به سرطان پستان،مصرف سیگار و الکل است

• بچه دار شدن (سرطان سینه در زنانی که بچه دار شده اند،کمتر بروز می کند)
• شیردادن مادر به بچه شیرخواره می تواند در کاهش خطر ریسک مادر به سرطان پستان مفید باشد
• رژیم غذایی مناسب (مصرف میوه،لبنیات و مواد غذایی کم چرب)

مصرف میوه برای سلامتی و پیشگیری از بیماری ها،بسیار سودمند است

• ورزش کردن (ورزش میزان هورمون های استروژن و تستوسترون را در خون متعادل می کند)

ورزش کردن،فواید بسیار زیادی برای سلامتی انسان و جلوگیری از ابتلاء به بیماری ها،از جمله سرطان سینه دارد

کلام آخر

در نهایت باید گفت،همگی ما باید مراقب سلامتی خود-که یکی از بزرگترین نعمات خداوند است-باشیم و به آن اهمیت بدهیم،بسیاری از بیماری ها با تغییر شیوه ی زندگی و مراقبت،قابل پیشگیری هستند،پس باید تلاش کنیم تا سالم زندگی کنیم و برای بیماری هایی که غربالگری دارند و یا می توان آنها را در مراحل اولیه تشخیص داد،به طور منظم و در زمان تعیین شده برای آن،به مراکز درمانی مراجعه داشته باشیم،اگر هم مبتلا به بیماری شدیم،چه سرطان و چه هر بیماری دیگری،نباید مضطرب و ناامید شویم،باید با توکل بر خداوند متعال و با امید و آرامش،روند درمانمان را پیگیری کنیم و به توصیه های علمی پزشکان عمل نماییم،زیرا عمر انسان در دست خداوند بزرگ است و باید خودمان را به او بسپاریم که او آغاز و پایان همه چیز است.

سرطان یک بیماری قابل درمان است